Stelt u zich voor. U wilt:
- Uw woning een meter hoger bouwen;
- Een laadkuil bouwen bij uw nieuwe supermarkt;
- Een nieuwe woning bouwen op agrarische grond, terwijl het bestemmingsplan deze bouwplannen niet toestaat.
Dan kunt u dit allemaal uitvoeren door daarvoor een omgevingsvergunning aan te vragen, mits de gemeente bereid is medewerking te verlenen. De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (de Wabo) geeft de mogelijkheid aan de gemeente om voor deze drie soorten afwijkingen van het bestemmingsplan een omgevingsvergunning te verlenen. Het gaat wel om drie verschillende soorten omgevingsvergunningen.
1. Het verhogen van uw woning met één meter
De mogelijkheid om een meter af te wijken van de voorgeschreven bouwhoogte is vrijwel altijd opgenomen in het bestemmingsplan zelf. In hoofdstuk 3 van ieder bestemmingsplan zijn algemene regels opgenomen. Hierin zijn onder meer de algemene afwijkingsregels opgenomen. Deze regels geven kaders om in beperkte mate af te wijken van het bestemmingsplan. Zo is in vrijwel ieder bestemmingsplan opgenomen dat de mogelijkheid bestaat om iedere bouwmaat met 10% te vergroten. Omdat de mogelijkheid voor deze afwijking al in het bestemmingsplan is opgenomen, wordt dit een “binnenplanse” afwijking van het bestemmingsplan genoemd. U zou dus altijd na moeten gaan of uw plan in de afwijking in hoofdstuk 3 van het bestemmingsplan is opgenomen als u in beperkte mate van de maatvoering in het bestemmingsplan wilt afwijken.
2. Een laadkuil bouwen bij uw nieuwe supermarkt
Stel dat u gelijktijdig met de bouw van uw nieuwe supermarkt ook een laadkuil voor vrachtauto’s wilt bouwen, maar het bestemmingsplan laat dit niet toe. Ook in de Algemene regels in hoofdstuk 3 van het bestemmingsplan is hier niet in voorzien, zodat een binnenplanse afwijking niet mogelijk is. Een dergelijk bijbehorend bouwwerk is echter wel opgenomen in een lijst van bouwwerken in het Besluit omgevingsrecht, de zogenaamde “kruimelgevallen”. Het gaat om een (landelijke) lijst met kleinere bouwwerken die de gemeente kan toestaan in afwijking van het bestemmingsplan. Het loont dus de moeite om na te gaan of de afwijking die u wenst wellicht in deze lijst is opgenomen. In dat geval kan het bouwwerk immers via een eenvoudige procedure via een omgevingsvergunning worden toegestaan. Meer over de kruimelregeling en de reikwijdte van die regeling vindt u in deze blog.
3. een nieuwe woning bouwen op agrarische grond
Op grond met agrarische bestemming mag geen nieuwe (burger)woning worden gebouwd. Sommige gemeenten staan dit echter wel toe, bijvoorbeeld als op een andere locatie een woning wordt afgebroken. Dit wordt aangemerkt als een belangrijke afwijking van het bestemmingsplan. Deze is niet in het bestemmingsplan of in het Besluit omgevingsrecht opgenomen, zoals voor de afwijkingen onder 1 en 2 gold. Het gaat om een grote buitenplanse afwijking.
Ook voor deze wijziging kan de gemeente een omgevingsvergunning afgeven. Hieraan worden wel extra eisen gesteld. Er moet een goede ruimtelijke onderbouwing aan deze omgevingsvergunning ten grondslag worden gelegd. De gemeente kan hiervoor van u extra onderzoek naar geluid of verkeersbewegingen of ander onderzoek eisen. Het papierwerk is in die zin niet zo heel veel anders dan dat er een postzegel-bestemmingsplan wordt opgesteld. De procedure is echter veel korter. Bovendien kunt u tegelijk met de omgevingsvergunning om af te wijken van het bestemmingsplan ook de omgevingsvergunning om te bouwen aanvragen.
Voor al deze afwijkingen van het bestemmingsplan geldt dat B&W deze mogen toestaan, maar daar niet toe zijn verplicht. Als het college echter een wijziging die in het bestemmingsplan is omschreven wil weigeren, dan zal dit goed moeten worden gemotiveerd. Als de afwijkingsmogelijkheid volledig is omschreven, kan het onredelijk zijn om van deze mogelijkheid geen gebruik te maken. In het geval een buitenplanse grote afwijking wordt verzocht, is het voor het college makkelijker deze te weigeren.
Conclusie
Uit het voorgaande blijkt dat het de moeite loont om na te gaan of de afwijking van het bestemmingsplan die u wenst
- Is opgenomen in de regels voor afwijking of wijziging van de bestemmingsregels in hoofdstuk 3 van het bestemmingsplan, en er dus een binnenplanse afwijking van het bestemmingsplan mogelijk is;
- Is opgenomen in de lijst met kruimelgevallen in het Besluit Omgevingsrecht, en er dus een buitenplanse kleine afwijking van het bestemmingsplan mogelijk is;
- Of deze afwijking wellicht in het beleid van de gemeente past, waardoor het college bereid is om een buitenplanse grote afwijking toe te staan.
Als de afwijking die u wenst in een van deze categorieën past, kan u dat veel tijd schelen!